SANTOLO SIAP MENJADI TEMPAT PARIWISATA UNGGULAN DI JAWA BARAT

Santolo, kiwari geus engkeut-eungkeut salin jinis jadi tempat jugjugan pariwisata alternatif salian ti Pangandaran. Ceuk sababaraha sumber nu kapanggih, cenah santolo teh asal kecap na tina " Sun to looke " ( tempat ningali panonpoe, walanda ) nya meureun nu dimaksud mah tempat nenjokeun panonpoe mun rek surup ( Sunset ). Kusabab baheula rea gegeden walanda nu ngageugeuh di perkebunan teh Neglasari, perkebunan karet miramareu jeung perkebunan karet Cimari ( baheula Cimari masih keneh perkebunan karet dan jadi perkebunan Sawit ) anu ngadon arulin pasosore ka basisir Santolo. Baheula mah di Cimari teh masih keneh perkebunan karet, ngan dina taun 1976 dirobah jadi perkebunan sawit.

Inget basa kuring keur leutik, yen disabudeureun Santolo teh masih keneh rea patilasan jaman kolonial walanda oge jaman pendudukan Jepang. Diantarana urut pos panjagaan di pulo Santolo nu palebah luhureun Sanghyang Lawang, Sodong (guha) Walanda, Sasak beusi dipameuntasan, hanggar pesawat, bunker-bunker tina beton kandel pikeun penjaga jeung rea-rea deui nu lainna.
Kiwari ku perangkat desa jeung kecamatan khususna kecamatan Cikelet jeung kecamatan Pameungpeuk, geus mimiti diropea jeung ditata dina hal fasilitas jeung tempat-tempat sabudeureun santolo nu biasa dijarugjug ku wisatawan. Ayeuna mah mun saenggeus meuntas make parahu congkreng ka pulo Santolo langsung dibageakeun ku nu jaga karcis di Sanghyang lawang. Saenggeus ngaliwatan pos retribusi, urang baris manggihan prasasri nu nyebutkeun yen didinya pernah diayakeun acara perayaan HUT RI ka 64 nu waktu harita diliput ku TV One serentek ti sababaraha wewengkon di Indonesia. Tah, tayoh na mah ti harita kakara kapikir pikeun ngaropea jeung ngabeberes kaayaan di pulo Santolo. Ayeuna mah jalan satapak nu aya disatengahing pulo santolo geus dibabad kakayon nu ngarangranganana. Waas baheula kuring ngadon kukurusukan jeung babaturan di jalan satapak eta bari ninggalian patilasan pos jaga pikeun ngawaskeun bisi aya musuh ti laut. Baheula mah rea keneh tangkal harendong jeung kaliage.
Salian ti eta, kiwari antara Pulo Santolo jeung Sayang Heulang geus dihubungkeun ku sasak nu ngagebat disaluhureun Curugan. Sedengkeun curugan teh mangrupakeun hiji muara anu kawilang aheng na. Kusabab di saalam dunya teh ngan aya sababaraha tempat nu sarua jeung curugan Santolo. Pangna disebut aheng, pedah kailaharan nu kangaranan muara mah nyaeta tempat panggih na cai laut jeung cai walungan jeung ilaharna cai walungan anu asup ka cai laut. Tapi di Santolo mah hal eta teh tibalik kaayaanana. Di Curugan santolo - Sayang heulang mah cai laut anu nyurug ka walungan, kusabab walungan anu leuwih handap tibatan laut.
Memang di sababaraha tempat masih kenah rea nu kudu dibeberes, utama na dina cara merenahkeun anu daragang sangkan henteu ngahalangan wisatawan nu arek ngararasakeun endahna pamandangan alam Santolo. Da ari angkutan mah geus teu kudu dipikahariwang, sabab geus rea mobil angkutan nepi ka sore...
Tah kusabab kiwari Santolo geus siap midang pikeun jadi tempat pangjugjugan wisata anu leuwih modern, perlu pisan kasadaran ti sakabeh pihak pikeun ngajaga jeung ngariksa babarengan sangkan ku alatan dironjatkeunanan ajen inajen pariwisata Santolo bisa ngaronjatkeun deui karaharjaan hirup kumbuh sakabeh masyarakat di sabudeureun Santolo......